Right to Challenge

Right to Challenge

Het past mij vanaf deze plek om te beginnen met een compliment aan de indiener van dit initiatiefvoorstel, Maarten Schipper van het CDA. Het voorstel vraagt om onderzoek en een experiment. Over de concrete invulling van het recht om uit te dagen zullen wij het daarna pas kunnen hebben. Dat gaf mij de gelegenheid om over de huidige staat van onze lokale democratie na te denken.

Het is, als we discussiëren over democratische vernieuwing, verleidelijk om te spreken over een kloof tussen politiek en samenleving, of juist te pleiten voor het versterken van de lokale democratie. Maar kun je een verondersteld probleem in de structuur wel oplossen door daaraan een nieuwe module toe te voegen? Blijft de structuur verzwakt achter als die eventuele vernieuwing niet uit de verf komt, of op de plank belandt?

Een gemeente en gemeenteraad functioneert voor en door inwoners. Een kloof, versterking of uitdaging veronderstelt dat wij in eerste instantie niet goed geluisterd hebben, keuzes onvoldoende hebben beargumenteerd en bediscussieerd. Of instrumenten zoals interactief beleid niet goed hebben benut om inwoners en bedrijven optimaal te kunnen laten meedenken en meedoen.

Wat doen wij bijvoorbeeld als inwoners met creativiteit en passie gebruik gaan maken van het recht om uit te dagen, maar het algemeen belang daar wellicht niet bij gebaat is? Wij kunnen ons in stilzwijgen hullen zodra de stemming heeft plaatsgevonden. Als raadsleden wordt van ons verwacht dat wij ons niet beperken tot de voorkeuren van onze eigen achterban en kiezers, maar vanuit het algemeen belang keuzes maken.

Daarmee maak je jezelf per definitie niet bij iedereen populair en dit zal altijd zorgen voor ontevreden inwoners. Waar wij, of zoals buitenstaanders wellicht zeggen, zij bepalen en doen, maar wij mogelijk te weinig communiceren over het ‘waarom’?

Met het ‘recht om uit te dagen’ wil de initiatiefnemer van dit voorstel initiatieven van inwoners stimuleren. Citaat: ‘Dit kan er toe leiden dat taken efficiënter en goedkoper worden uitgevoerd’. Dit is een interessante gedachte, maar hoe gaan we initiatieven beoordelen die meer geld kosten, maar extra waarde toevoegen aan onze samenleving? Waarderen we initiatiefnemers vanwege hun inspanning, of alleen omdat het ons geld bespaart? Hoe gaan wij voorkomen dat dit experiment bij aanvang enthousiaste, maar na afloop wellicht nieuwe teleurgestelde inwoners oplevert?

Wij zijn enthousiast over de essentie van het voorstel, geef inwoners de gelegenheid om de gemeente en onze gemeenteraad uit te dagen! Maar het recht om uit te dagen wordt in dit voorstel slechts geïntroduceerd als experiment en het college wordt gevraagd welke taken en domeinen zij daarvoor geschikt acht. Verzwakt inperking niet het gewenste effect? Gemotiveerde inwoners moet je niet confronteren met een bijsluiter.

Ik zou het college daarom mee willen geven de onderzoekers te vragen om het recht om uit te dagen een zo breed mogelijke invulling te geven. Daag inwoners en bedrijven uit om maatschappelijke initiatieven te ontplooien; zelf, samen, of wellicht zelfs met de gemeente. De ambitie zou wat ons betreft moeten zijn meedenkende inwoners en bedrijven zoveel mogelijk actief te betrekken, daarmee wordt het geen module, maar onderdeel van de structuur.

Wij moeten daar dan als gemeentebestuur wel iets tegenover zetten. Een open houding naar initiatiefnemers toe en de verplichting om de daaropvolgende keuzes te verantwoorden. Daar heeft een initiatiefnemer, maar in zijn algemeenheid iedere inwoner, recht op.

Voorzitter,

Wij zijn zeer benieuwd naar de uitkomsten van het onderzoek en zien uit naar de behandeling van dit plan in deze raad!