Deel van de oplossing

Deel van de oplossing

Het is vandaag de internationale Dag van de Biodiversiteit. Iedere dag is het wel de Dag van…, dus waarom is deze dan belangrijk? Waarom zou je aan de Dag van de Biodiversiteit meer aandacht besteden dan al die andere 364 onderwerpen?

Omdat het herstel en de versterking van de biodiversiteit op aarde cruciaal is voor al het aardse leven, en in die zin de tweede zijde van de munt is waarop aan de andere kant het klimaat staat.

De Industriële Revolutie heeft ons veel goeds gebracht. De snelle vorderingen die wetenschap en techniek in die periode heeft gemaakt hebben er voor gezorgd dat we hogere opbrengsten in bijvoorbeeld de landbouw kunnen realiseren dan we zo’n 200 jaar geleden ooit konden denken. Dat we door betere medische technieken langer leven, en door tal van technische hulpmiddelen ook veel comfortabeler.

Maar alle technieken hebben er ook voor gezorgd dat we een steeds groter beslag leggen op de beperkte hulpbronnen van de planeet. En die aarde kan dat niet lang meer aan. Bij het klimaat zien we dat doordat gletschers smelten, gebieden verwoestijnen en stormen heviger worden. In de natuur zijn de veranderingen vaak subtieler, maar in het ‘buitengebied’ juist vaak veel duidelijker: in plaats van een lappendeken aan stukjes grond die in opvolgende periodes werden ontgonnen en voor afwisselend akkerbouw of (kleinschalige) veeteelt werden gebruikt, zien we nu grote gebieden waarop dezelfde teelt of dezelfde dieren worden gehouden. De weilanden zijn groene biljartlakens van ‘grasfalt’, op akkers worden zo veel ‘gewasbeschermingsmiddelen’ gebruikt dat de bodem er ecologisch dood is.

In de ledenvergadering kort geleden vermeldde oud-fractiegenoot Aat Barendregt dat zijn onderzoek op Boeschoten liet zien, dat in een paar decennia de insectenstand zowel naar de hoeveelheid soorten als naar de absolute aantallen met zo’n driekwart is gedaald. Grote onderzoeken in o.m. Duitsland laten een gelijksoortig beeld zien. Nu zeg je misschien: “OK, maar wat scheelt het als een paar van die rotmuggen of zweefvliegjes doodgaan?”

Nou, niet alleen eten die muggen, vliegen, bijen, wespen, kevers, pissebedden zelf nog kleinere diertjes of plantjes (of bomen, als ze doodgaan), ze wórden ook gegeten, door tal van andere dieren, zoals bijvoorbeeld veel, heel veel vogelsoorten, zoals zwaluwen, leeuweriken en vliegenvangers. En dat maakt het verhaal van Aat over die insecten op Boeschoten des te indringender. Want vroeger, toen ik als jonge tiener met mijn vriend de polders bij Harderwijk in ging, hoorde je boven tal van akkers en weilanden wel de Veldleeuwerik, dat gezellige, voortdurende gebabbel in de lucht. Tegenwoordig ben ik blij dat er nog een paar broedpaartjes op de Stroese Hei te vinden zijn. Boven akkers hoor je ze niet meer, daar zijn alle insecten doodgespoten. De Veldleeuwerik, eens talrijk, is nu een ernstig bedreigde vogel, net als andere soorten als Grauwe Gors en Ortolaan vrijwel verdwenen zijn.

Dát is waarom biodiversiteit zo belangrijk is. Er is een spel waarin je telkens een steentje uit een bouwwerk moet trekken, totdat bij de verliezer het bouwwerk instort. Dat is wat we met zijn allen aan het doen zijn: steeds meer steentjes verwijderen. Telkens als een soort uitsterft trekken we een steen uit het bouwwerk van de natuur.

Laten we er met z’n allen voor zorgen dat we, in plaats van onder het instortende bouwwerk bedolven te worden, het juist versterken. Laten we, in plaats van het probleem te zijn, deel worden van de oplossing.

Daar werken we met Pro’98 al jaren aan. Doen we voorstellen om die biodiversiteit te versterken. Om de groene snippers in het buitengebied weer terug te krijgen, de hagen, houtwallen, en kleine bosjes. Om de buurten en wijken te vergroenen. Om in plaats van op de korte-termijn-kosten van onderhoud van openbaar groen te letten, te pleiten voor minder gras en meer planten, bloemen heesters, die al die insecten, vogels, egels en alle andere dieren een thuis bieden en ons dichter bij de natuur brengen, ook in de wijken.

Ben jij ook deel van de oplossing?