Circulair en schoon
Goed omgaan met het gebruik en verbruik van dagelijkse producten en materialen is belangrijk om verspilling tegen te gaan. We zetten in op verminderde consumptie, meer hergebruik en recycling (circulaire economie). De gemeente heeft daarbij een voorbeeldfunctie voor inwoners en bedrijven door bij te dragen aan bewustwording en een duurzaam inkoopbeleid. Pro’98 wil nog meer inzetten op preventie en recycling. Van inwoners wordt ook gevraagd om een steentje bij te dragen. Met preventie en recycling kunnen we het beste bij het begin van de afvalstromen beginnen: in onze eigen huizen. Zo kunnen we restafval en papier zoveel mogelijk centraal inzamelen (scheelt ook gelijk in aantal containers per huis), goed omgaan met groente en fruit en zo min mogelijk verspillen. Op die manier hebben we minder containers nodig! Daarnaast willen we een betere oplossing voor de inzameling van plastic (PMD) bij hoogbouw, zoals ondergrondse containers. We willen onderzoeken of de milieustraat gecombineerd kan worden met bedrijvigheid (bijv. een repair café), zodat materialen lokaal hergebruikt kunnen worden. We erkennen dat consumenten om goed te kunnen scheiden van afval enorm afhankelijk zijn van de materialen waarvan producten en verpakkingen gemaakt zijn. Laten we er in Barneveld voor zorgen dat producenten, winkeliers en consumenten de handen ineen slaan om zoveel mogelijk afval te recyclen.
Een gezonde omgeving betekent schone lucht. We blijven inzetten op het verlagen van de concentraties vervuilende stoffen in de lucht. Daarom willen we nog actiever uitvoering geven aan het ‘Schone Lucht Akkoord´, waar de gemeente Barneveld bij is aangesloten. Dit willen we doen door het verminderen van houtstook, het verlagen van de fijnstof- en stikstofuitstoot door de landbouw en het weren van nieuwe, luchtvervuilende, bedrijven.
Actiepunten
- Integreren van beleid op het gebied van circulariteit en de verwerking van huishoudelijk afval op weg naar zero waste.
- Doorontwikkelen van de inzameling van huishoudelijk afval met name voor de PMD in hoogbouw.
- Inwoners en organisaties bewegen om thema’s als voedselverspilling en zwerfafval gezamenlijk aan te pakken.
- Blijven inzetten op schone lucht door reductie van alle vervuilende stoffen
Biodiversiteit en klimaat
Vele soorten planten, bomen en dieren staan in Nederland worden bedreigd of zijn al verdwenen. Wij willen ze beschermen en diversiteit weer terug krijgen. Daarvoor is ruimte in de natuur nodig. Het liefst creëren we natuur erbij. Waar dit op gespannen voet staat met ruimte die nodig is voor wonen, werken en duurzame energie, willen we de natuur zoveel mogelijk integreren. Het vraagt ook van ons als mensen om opnieuw te leren samenleven met de natuur om ons heen (zoals de wolf). Ook vraagt het om een lange adem. Wij kiezen voor duurzaam groen dat de tijd krijgt om zich te ontwikkelen. We zijn wars van “Greenwashing” (je ‘groener’ of milieubewuster voordoen dan je bent om de schone schijn op te houden) en “Instagroen” (snelle groenrealisatie om een goede indruk te wekken op sociale media). Behalve om de in het oog springende natuur bekommeren we ons ook om de minder zichtbare natuur: het bodemleven, de insecten, het leven in onze wateren.
Iedereen heeft recht op een gezonde, groene omgeving. Pro’98 gaat voor meer natuur in de wijk en het creëren van extra groen. Hiervoor is een wijkgerichte aanpak nodig. Groen moet, als het even kan, te voet bereikbaar zijn. In het bijzonder zetten we in op meer biodiversiteit. Dit geldt voor flora én fauna. Daar willen we de inwoners bij betrekken. Zo beschermen en bewaren we samen onze groene omgeving. We willen een duurzaam ruimtelijk beleid. Gezondheid, biodiversiteit, duurzaamheid, circulariteit en welzijn (zowel sociaal, maatschappelijk als cultureel) moeten cruciale uitgangspunten worden van de nog op te stellen omgevingsvisie. We staan vooral voor aanpakken, dus doorzetten, bijvoorbeeld met de Groene Slinger in Voorthuizen, het vergroenen van het centrum van Barneveld en de groene inrichting van dorpshuisgebied in Kootwijkerbroek.
Het klimaat verandert en we zullen onze verantwoordelijkheid moeten pakken om het tij te keren (zie ook Lokale Energie). Tegelijkertijd zullen we ons ook moeten voorbereiden op extremer weer. Dat betekent dat we aan onze waterhuishouding gaan werken. Ook hier willen we inzetten op meer groen. Groen om hitte en regen te absorberen.
Actiepunten
- Volle vaart vooruit op biodiversiteit:
- Zelf (stimuleren van meer groen in eigen tuin, tegelwippen, groene daken),
- Samen (aansluiten van groene corridors van verschillende grondeigenaren, natuureducatie, tiny forest, groene schoolpleinen)
- Gemeente (inzetten op bijv. geboortebos, natuurinclusief bouwen, maaibeleid, subsidiebeleid)
- Opvang van hemelwater bij huizen tbv wc-spoeling, tuinbewatering en wasmachinegebruik. Als uitgangspunt bij nieuwbouw, ter onderzoek bij bestaande bouw.
Lokale energie
We zitten midden in de energietransitie. Dat betekent dat we overstappen van vertrouwde vormen van energie, zoals aardgas, kolen en olie, naar duurzame vormen van energie. In tegenstelling tot de winning van aardgas, kolen en olie is de opwekking van duurzame vormen van energie zichtbaar in de omgeving. Dat zullen we moeten accepteren. Pro’98 wil snelheid maken met de productie van duurzame energie, die bestaat uit een mix van zonne-energie, windenergie en warmtebenutting. Op dit moment gaat de meeste aandacht uit naar windmolens en zonne-energie. Wat betreft zonne-energie zijn we voorstander van deze volgorde: zon op daken, dan op restgronden en als laatste op landbouwgronden. Zonne-energie, windenergie en warmtebenutting zijn noodzakelijke oplossingen voor de korte termijn (15 à 20 jaar). Tegelijkertijd staat de ontwikkeling van nieuwe vormen van duurzame energieopwekking niet stil. Deze nieuwe technieken kunnen dan het stokje van de windmolens en andere kortetermijnoplossingen overnemen. Hoe energie over dertig jaar opgewekt zal worden, weten we nu nog niet. Wat we wel weten is hoe dit nu al kan, en dus moet, want de opwarming van de aarde gaat door zolang we de overstap naar volledig duurzame bronnen niet hebben gemaakt. Pro’98 wil niet afwachten, maar nu realistische maatregelen nemen, zodat wij actief en lokaal bijdragen aan oplossingen die noodzakelijk zijn om de klimaatcrisis te bestrijden.
Pro’98 vindt het belangrijk dat inwoners plaatselijk aan de slag gaan met duurzaamheid. Dat kan in de eerste plaats door het verduurzamen van de eigen woning, bijvoorbeeld door te isoleren of zelf energie op te wekken. Dit zal een proces zijn dat we gezamenlijk en stap voor stap moeten doorlopen. Waar de één al voor nul-op-de-meter kan gaan, zal de ander een flinke stap voorwaarts zetten met een hybride verwarmingssysteem. Wij willen een grotere inzet van energieambassadeurs en het Barnevelds energieloket als het gaat om meedenken en advies geven. De krachten kunnen ook gebundeld worden. Daarom steunen wij bijvoorbeeld lokale energiecoöperaties en trekken wij samen op met Woningstichting Barneveld.
Wij maken ons sterk voor inwoners die (te) weinig geld hebben om hun energierekening te betalen. We willen energiearmoede voorkomen en onderzoeken wat de gemeente écht kan doen om mensen hiermee te helpen. Dit moet een onderdeel zijn van het armoedebeleid (zie ook actiepunt daarover in Hoofdstuk 1 – Inkomen en armoede).
We onderzoeken de mogelijkheden van een gemeentelijk energiebedrijf om zelf energie op te gaan wekken. Het doel daarbij is om vraag en aanbod in balans te brengen: niet alleen lokale opwek, maar ook lokaal gebruik. Dit kan door te investeren in grote accu’s of door duurzame warmtenetten te ontwikkelen. De financiële voordelen hiervan moeten ten goede komen aan Barneveld zelf.
In de nabije toekomst is schaarste van duurzame energie waarschijnlijk een steeds minder groot probleem. Het aanbod aan duurzame energie neemt snel toe en de prijs daalt. Het zo effectief en efficiënt mogelijk benutten van deze energie is wel een uitdaging. Slimme apparatuur gaat ons daarbij helpen. De vaatwasser draait pas als de zon schijnt of de wind waait. De elektrische warmwaterboiler en de elektrische auto verwarmen en laden op het moment dat het aanbod groot is. Dit alles tegen een lager tarief. Ook energie-opslag gaat hierin een belangrijke rol spelen. Energie kan bij inwoners worden opgeslagen door middel van thuisaccu’s. En auto’s kunnen door middel van slimme laadpalen niet alleen laden vanuit het net, maar ook stroom terugleveren. Bedrijven zullen energie gaan opslaan in grote accu’s om deze op een later moment te verkopen. In deze wisselwerking zit de energiehandel van de toekomst. Hiermee wordt de capaciteit van het energienet beter benut en is capaciteitsuitbreiding wellicht minder snel noodzakelijk of kan die worden beperkt.
Actiepunten
- Onderzoek naar wat gemeente kan en moet doen om mensen, zeker met een laag inkomen, de omslag te kunnen laten maken naar energiezuinig/ energieneutraal.
- Echt doorpakken op wind, warmte en zon, desnoods doet de gemeente het zelf!
Buitengebied
De komende jaren verandert er veel in ons buitengebied. De ruimte is schaars en wordt opgeëist door landbouw, natuur, woningen, wegen, energie en recreatie. Daarom moeten wij nu goed nadenken over hoe wij willen dat ons buitengebied eruit komt te zien.
De landbouw is grootgebruiker van deze ruimte, maar staat onder grote druk. Dit wordt vooral veroorzaakt door de stikstofproblematiek en het gebrek aan opvolging. Het Rijk zet sterk in op het opkopen en saneren van boerenbedrijven, met name in de buurt van natuurgebieden. Dat roept de vraag op wat er moet gebeuren met de vrijgekomen gronden. Pro’98 wil zorgen dat we een heldere visie op de inrichting van het buitengebied ontwikkelen. Dit doen we samen met boeren, bewoners, natuurbeheerders en recreatieondernemers. Wij denken hierbij aan terreinbeheer door meer bossen, parken, landgoederen en natuurbegraven.
We zien dat er veel op onze boeren afkomt, terwijl de vraagstukken een gezamenlijke verantwoordelijkheid zijn. Daarom willen wij een actieve ondersteuning. Wij pleiten voor een Ontwikkelingsmaatschappij Vitaal Platteland (naar voorbeeld van Vitale Vakantieparken), gezamenlijk op te zetten met in ieder geval Regio Foodvalley en Provincie Gelderland. Een dergelijke Ontwikkelingsmaatschappij bestaat uit twee onderdelen: een ontwikkelbedrijf en een fonds. Het ontwikkelbedrijf kan projecten uitvoeren samen met agrariërs in het kader van de transitie naar natuurinclusieve landbouw of het omvormen van agrarische bedrijven bij bedrijfsbeëindiging. Het fonds stelt geld (garanties, leningen, bijdragen) beschikbaar om projecten mogelijk te maken.
Veel speelt zich in de wat verdere toekomst af. Waar Pro’98 nu al oog voor heeft zijn de volgende zaken: hervorming van de landbouw, een goede inpassing van recreatievoorzieningen, goede aansluiting van bestaande natuurgebieden (ecoduct A1) en herstel van natuur, zoals houtwallen en hagen als afscheiding van tuinen en weilanden. Wij zetten in op het faciliteren van volledig duurzame, circulaire landbouw voor een gezonde omgeving en bodemkwaliteit. Daarbij werken wij samen met Regio Foodvalley, Provincie Gelderland en het Ministerie van LNV.
Actiepunten
- Opzetten van een Ontwikkelingsmaatschappij Vitaal Platteland.
- Meer variatie aanbrengen in de vrijkomende gronden in het buitengebied door dit op te nemen in de omgevingsvisie en gebiedsplannen voor terreinbeheer uit te werken (bijvoorbeeld bossen, parken, landgoederen en natuurbegraven)