17 sep Opinie; Zand erover!
“Gaat het nu nog steeds over dat zand, dat was toch schoon?” “Wat heeft de gemeente er nu nog mee te maken, dit is toch iets tussen het OM en Vink?” Zomaar twee vragen die ik steeds vaker om mij heen gesteld hoor worden als de zandkwestie weer eens de Barneveldse Krant haalt.
Ik probeer dan uit te leggen dat het al lang niet meer over de volksgezondheid gaat, maar om de rol van de Raad en het college en dat de Raad hier een onafhankelijk onderzoek over heeft laten uitvoeren. Met dit antwoord verdwijnt dan vaak de interesse en wordt er vervolgens diep verzucht; “dus er is niets aan de hand, maar het gaat er nog steeds over.”
Laat ik voorop stellen dat ook de bestuurlijke kant van de zand kwestie onderzocht moest worden en ik de conclusies van het rapport van de commissie Eenhoorn ondersteun. Deze conclusies komen naadloos overeen met de bijdrage van Pro’98 van 9 november 2018 tijdens het spoeddebat een week nadat de hele kwestie aan het licht kwam. Daarin constateerde Arjen Korevaar dat het college flinke steken heeft laten vallen in de informatievoorziening. Dit is ook één van de eindconclusies van de commissie Eenhoorn. Een tweede conclusie is dat ook de Raad, en dan met name Lokaal Belang door een stortvloed aan vragen, invloed heeft gehad op het vervolg van deze crisis omdat dit de aandacht afleidde van de echte prioriteiten, namelijk opkomen voor onze inwoners en antwoord vinden op de vraag, “is het zand waarop wij wonen schoon?”
Opvallend zijn dan de opinies in de krant over disbalans tussen gemeenteraad en college en een “te volgzame Raad”. Die kwalificaties herken ik totaal niet. Zoals in Barneveld alles langzaam gaat, zo zijn we ook hier langzaam gegroeid tot een dualistisch bestel, waarin de gemeenteraad (oppositie en coalitie) het college controleert en waar nodig corrigeert. Ik loop nu zo’n 12 jaar mee en ik ben de eerste om toe te geven dat dit nog steeds niet altijd vanzelf gaat. De ene partij vind het makkelijker om kritisch naar het eigen college te kijken, dan de andere. Maar een “te volgzame Raad” herken ik dan vooral uit voorgaande periodes.
Terug naar het zand; een week na het naar buiten komen van de zandkwestie heeft de Raad op 9 november een spoedvergadering gehouden. Er is toen een klankbordgroep opgericht, er was al een bewonersbijeenkomst geweest, er werden verschillende onderzoeken aangekondigd vanuit het college, onder druk van de gemeenteraad en de gemeenteraad heeft uiteindelijk een onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren naar de hele gang van zaken. Over regie gesproken.
Ook hebben we toen, één week na dat de bom was ontploft, het college zeer kritisch bevraagd. Ik citeer Pro’98 fractievoorzitter Arjen Korevaar: “Het college heeft zich ondergeschikt en naïef opgesteld in de informatievoorziening”. “Het college had haar verantwoordelijkheid naar Raad en inwoners zwaarder moeten laten wegen”. “Het college liet zich in een reactiemodus dwingen en het ontbrak hen aan sensitiviteit. Dit moet in de toekomst echt anders”.
De wethouder ging dezelfde avond nog door het stof en betreurde dat het zo gelopen was. Achteraf gezien had het college deze afweging anders gemaakt en de gemeenteraad eerder betrokken. Een excuus dat je als gemeenteraad kunt accepteren of kunt weigeren. Kies je voor dat laatste, dan kies je voor een motie van wantrouwen. Alle partijen kozen voor het eerste. Lokaal Belang verwoordde dit als volgt: “Goed dat het college heeft toegegeven dat we eerder geïnformeerd hadden moeten worden. Voor ons is dit eens maar nooit weer”.
Ik denk dat Lokaal Belang achteraf wat is geschrokken van haar eigen constructieve opstelling tijdens dit debat. Daarna heeft Lokaal Belang er in ieder geval alles aan gedaan om dit beeld om te draaien door de gemeentelijke organisatie te bestoken met vragen.
De komende maand gaan we de conclusies en aanbevelingen van de commissie Eenhoorn nog een keer kritisch met elkaar doornemen. Laten we dan ook, zoals de commissie Eenhoorn tipt, kijken naar wat er wel goed is gegaan en laten we alsjeblieft proberen met z’n allen Barneveld een stukje mooier te maken in plaats van te verzanden in argwaan en negativiteit.
Frank van der Lubbe